در این پست سعی میکنیم به وظایف و اهمیت شمع موتور بپردازیم. در واقع میخواهیم بدانیم این قطعه اگر در زمان خاص خود تعویض نگردد، چه اتفاقی می افتد؟
شمع موتور قطعه ای برقی و جزو متعلقات سیستم سوخت و احتراق است. در واقع مثلث آتش در داخل موتور برای احتراق سوخت بنزین و هوا را شمع موتور کامل میکند. حال میخواهیم بدانیم اگر این قطعه به درستی کار نکند و یا عمر آن تمام شود، چه اتفاقی می افتد؟
همان طور که در دیاگرام عملکرد موتور مشاهده میفرمایید، عمل احتراق در چند مرحله انجام میشود:
- تزریق سوخت و هوا
- انفجار
- خروج دود
در موتور های انژکتوری تمام این عمل ها بصورت هوشمند و تحت کنترل کامپیوتر ECU انجام میشود. در واقع در موتور سنسور های خاصی تعبیه شده و کار اندازه گیری انجام میدهند؛ اندازه گیری فشار روغن ، اندازه گیری اکسیژن ، اندازه گیری زاویه دریچه گاز و ...
این مقادیر توسط ECU اندازه گیری و محاسبه میشوند و طی یک فرایند برنامه ریزی شده دستور میزان سوخت تزریقی به موتور داده میشود. حال شمع موتور در کجای این معادله و برنامه قرار دارد؟
شمع موتور بر حسب نوع تکنولوژی و نوع الکترود آن عمر مفیدی دارد و کارکرد آن معمولا بین 5 هزار کیلومتر تا 100 هزار کیلومتر است. کارکرد شمع موتور های معمولی حداکثر تا 10 هزار کیلومتر و شمع موتور های سوزنی و ایریدیم تا 100 هزار کیلومتر است.
در واقع در این محدوده، عمر شمع تمام شده و قطع میگردد و یا در حالت خوشبین ضعیف میشود.
-
شمع موتوری که جرقه ضعیف میزند و یا در واقع الکترود آن تمام میشود برای تامین برق مورد نیاز جهت جرقه، آمپر اضافی از کویل میگیرد. بدین معنی که کویل تحت فشار قرار میگیرد و بار اضافی به آن تحمیل میگردد و به مرور سیم پیچی های داخل آن میسوزد و کویل اصطلاحا ضعیف میشود.
- شمع موتور ضعیف یا قطع شده نمیتواند احتراق کامل انجام دهد در واقع سوخت بصورت کامل نمی‌سوزد و بصورت مایع وارد خروجی اگزوز میشود،این عمل در زمان کوتاهی باعث پر شدن صفحات کاتالیزور و انباشت آن میشود و اصطلاحا کاتالیزور پر میشود و خودرو از قدرت و شتاب می افتد و مجبور به تعویض کاتالیزور با هزینه گزاف خواهیم شد.
- خام سوزی ناشی از عملکرد نا مناسب شمع موتور باعث ایجاد خطا در سنسور اکسیژن و خراب شدن آن به مرور زمان میشود. سنسور اکسیژن با اندازه گیری اشتباه اکسیژن خروجی، پیام اشتباه به ECU میفرستد که میزان اکسیژن سوخت، اضافه دارد و ECU هم دستور تزریق سوخت بیشتر میدهد و در نهایت این چرخه باعث افزایش شدید مصرف سوخت میشود.
- احتراق ضعیف و کارکرد نا مناسب باعث تحمیل بار اضافی به پیستون و شاتون و یاتاقان ها میشود. دمای قطعات بالا میرود و پیستون به جای انفجار با مخلوط بنزین و هوا به عقب بر میگردد؛ این باعث تولید صدای پیستون در موتور میشود.
- خروجی دود بجای دی اکسید کربن ،کربن منواکسید با یک اکسیژن اضافی تولید میکند. این اکسیژن اضافی که فعال هم هست باعث اکسید شدن صفحات منبع اگزوز میانی و ریزش آن میشود و در نهایت باعث تولید صدای نا هنجار، افزایش مصرف سوخت بیشتر، کاهش شدید شتاب و قدرت موتور میشود.
